DOKUZUNCU BÂB

AHLÂKÎ İLİŞKİLER

1. Güzel ahlâk
   • Güzel yol izlemek: 2:104;  4:86;  17:53;  19:42-48;  23:96;  24:27, 28, 58, 59, 61, 62;  25:63;  41:34, 35;  52:26, 27;  58:11; 
   • Kötüyü güzelle savmak: 13:22, 23;  23:96;  25:63;  28:54;  41:34, 35; 
   • İyilik yapmak: 2:44, 148, 195;  3:115;  7:58;  10:26;  16:30;  20:112;  23:96;  28:54;  41:34, 35, 46;  98:7, 8; 
   • Hayır işlerine koşmak: 2:110, 148;  3:114, 133;  5:48;  9:100;  21:90;  23:56, 61;  35:32;  56:10-15; 
   • Hikmet: 2:129, 151, 231, 251, 269;  3:48, 164;  4:113;  16:125;  17:39;  33:34;  43:63;  54:5; 
   • İnsanların arasını bulmak: 4:114;  49:9, 10; 
   • Doğruluk: 2:177;  3:17;  5:119;  9:119;  33:8, 23, 24, 35;  39:33-35;  47:21;  49:15; 
   • En güzel sözü söylemek: 2:83, 263;  17:53;  41:33; 
   • Yüz güleçliği ve yumuşak huyluluk: 4:28;  8:63;  17:53;  26:130, 131;  30:21;  33:48; 
   • İstikamet: 3:139, 140, 146, 147, 152;  4:81;  8:11, 12, 45;  10:2, 89;  11:112;  14:27;  16:102;  17:74;  18:13;  19:31;  20:32;  33:70;  41:6, 30-32;  42:15;  46:13, 14;  47:7, 35;  81:28; 
   • Kalp selâmeti: 6:127;  8:61;  10:9, 10;  13:24;  19:62;  21:102;  25:63;  33:44;  39:72;  56:26; 
   • İnsanları affetmek: 2:237, 263;  3:133, 134;  4:149;  16:126;  24:22;  42:36, 37, 40, 43;  64:14; 
   • Görmezden gelmek: 2:109;  5:13;  15:85;  24:22;  43:89;  64:14; 
   • Barış ruhu: 6:127;  8:61;  10:9, 10;  13:24;  19:62;  21:102;  25:63;  33:44;  39:73;  56:26; 
   • Merhamet: 48:29;  90:17;  103:3; 
   • İhsanda bulunmak: 2:83, 112, 117, 195;  3:134, 148;  4:125, 128;  5:85, 93;  7:56;  9:100, 120;  10:26;  11:115;  12:22;  16:30, 90, 128;  17:7;  18:30;  22:37;  28:77;  29:69;  31:3-5, 22;  37:80, 105, 110;  39:10, 34;  46:12;  53:31;  55:60;  58:9;  77:44; 
   • Başkasını nefsine tercih: 4:135;  20:72;  33:23;  59:9;  90:14; 
   • Misafir ağırlamak: 2:177, 215;  9:6, 60;  11:69, 78;  12:59;  69:34;  74:44;  76:8, 9;  89:18;  90:14-16; 
   • İffet: 2:273;  4:6, 25;  5:5;  13:1, 5-7, 30;  24:30, 33, 60;  70:29-31, 35; 
   • Nâmahremden göz yummak ve namusu korumak: 23:5-7;  24:30, 31;  33:35;  70:29; 
   • Boş şeylerden yüz çevirmek: 23:1;  25:72;  28:55; 
   • Düzgün yürümek ve bağırmamak: 31:19; 
   • Sekînet: 9:36;  13:28;  48:4, 18, 26; 
   • İşlerde itidâl: 17:29, 110;  25:67;  31:32;  35:32; 
   • Nimete şükür: 2:40, 47, 122, 231;  3:103;  5:7, 11, 20;  7:69, 74;  8:26;  33:9;  35:3;  43:13;  93:11; 
   • Sabır: 2:45, 153, 155-157, 177, 214, 249;  3:15-17, 120, 125, 139, 146, 186, 200;  4:25;  6:34;  7:126;  8:46, 65, 66;  10:109;  11:11, 49, 115;  13:22, 24;  16:42, 96, 110, 126, 127;  18:28;  20:130;  21:83, 85;  22:34, 35;  23:111;  25:75, 76;  28:54, 79, 80;  29:58, 59;  30:60;  31:17;  33:35;  38:44;  39:10;  40:55, 77;  41:34, 35;  42:43;  46:35;  47:31;  50:39;  52:48;  68:48;  70:5;  73:10;  74:7;  76:24;  90:17;  103:3; 
   • Öfkeyi yutmak: 3:134;  16:126;  42:37;  64:16; 
   • Zulmü kaldırmak: 7:29;  60:8; 
     1. Tevazu: 15:88;  17:37;  24:30;  25:63;  26:215;  31:18, 19; 
     2. Ahde vefa: 2:26, 27, 40, 80, 100, 177;  3:76, 77;  5:1, 7, 12;  6:152;  8:42;  9:4, 7, 12;  13:20, 25;  16:91, 92, 94, 95;  17:34;  23:8;  33:7, 15, 23;  70:32; 
     3. Nezâfet ve temizliğe riayet: 22:29;  48:27;  74:1-4; 
2. Kötü ahlâk
   • Kınanmış huylar: 4:123;  5:100;  6:135;  10:27;  30:10; 
   • Câhilâne görüş: 17:36; 
   • Fuzuli hareketler: 5:101;  49:12; 
   • Bozgunculuk: 2:27;  4:30;  6:135;  45:19;  49:11; 
   • Kendini beğenmek: 4:36, 49;  31:18;  57:23; 
   • Kibir: 2:34;  4:36, 172, 173;  7:13, 36, 40, 133, 146, 206;  16:23-29;  17:37, 38;  25:21, 63;  28:83;  31:18;  32:15;  38:74, 75;  39:59, 60, 72;  40:35, 60, 76;  46:20;  57:23; 
   • Gurur: 3:185;  4:120;  6:70, 130;  7:51;  17:64;  31:33;  35:5;  45:35;  57:14, 20;  67:20;  82:6; 
   • Münâzaa ve çekişme: 2:188;  3:152;  4:29, 59;  8:43, 46; 
   • Sözle çelişen icraat: 2:44;  61:2; 
   • Kötü sözü açıkça söylemek: 4:148; 
   • Şehvetlere uymak: 3:14; 
   • Yalan: 2:10;  6:24;  9:77;  16:105;  22:30;  39:3;  61:2, 3; 
   • Sû-izan (kötü düşünce): 3:154;  6:116, 128;  10:36, 60, 66;  49:12;  53:28; 
   • Ayıp araştırma: 17:36;  49:12; 
   • Gizlice dinleme: 5:41;  15:18; 
   • Gıybet: 49:12;  104:1; 
   • Dedikodu: 5:41;  9:47;  68:11; 
   • Bühtan ve iftira: 4:20, 112, 156;  24:4, 5, 16, 19, 23-25;  33:58;  49:6;  68:10-16;  104:1; 
   • Yüze karşı ayıplama: 23:97;  68:11;  104:1-9; 
   • Arkadan ayıplama: 9:79;  49:11;  104:1, 2; 
   • Yalan haberler yaymak: 7:86;  33:60, 62; 
   • Boş laf konuşmak: 2:225;  5:89;  23:1-3;  25:72;  28:55; 
   • Oyun ve eğlence: 5:57, 58;  6:32, 70;  7:51;  21:17;  29:64;  35:5;  47:36;  57:20;  62:11; 
   • Alaycılık: 2:14, 15, 67, 212;  4:140;  5:57, 58;  6:5, 10;  9:64, 65, 79;  11:8, 38;  13:32;  15:11, 95;  16:34;  18:56, 106;  21:36, 41;  26:6;  30:10;  31:6;  36:30;  37:12, 14;  39:48, 56;  40:83;  43:32;  45:9, 33, 35;  46:26;  49:11; 
   • Kötü lakap takmak: 49:11; 
   • Allâh’a ve Rasûlüne iftira: 3:94;  4:50;  5:103;  6:21, 93, 112, 137-140, 144;  7:37, 72, 152;  10:13, 17, 37, 38, 50, 59, 60, 69;  11:13, 18, 35;  16:56, 105, 116;  18:15;  20:61;  21:5;  25:4;  29:13, 68;  32:3;  34:8;  42:24;  46:8, 28;  61:7; 
   • Kötü işi açıkça yapma: 4:148;  24:19; 
   • Öfke: 3:133, 134;  9:15;  42:36, 37;  111:1-5; 
   • Geçmişe hasret: 3:153;  57:23; 
   • Kıskançlık: 2:90; 
     1. Korkaklık: 3:156, 158;  4:72, 73;  8:15, 16;  9:44, 49, 56, 57; 
     2. Cimrilik: 3:180;  4:37, 128;  9:34, 35, 76;  17:29, 100;  25:67;  47:36-38;  53:32-41;  57:23, 24;  59:9;  64:16;  70:15-18;  92:8-11;  104:1-4; 
     3. İyiliği başa kakıp eziyet etmek: 2:262-264;  74:6; 
     4. Tamahkârlık: 2:168;  4:32;  15:88;  20:131; 
     5. Kendini tercih: 5:105;  17:100; 
     6. İsraf: 3:147;  4:6;  5:32;  6:141;  7:31, 81;  10:12, 83;  20:127;  21:9;  25:67;  26:151;  36:19;  39:53;  40:28, 34, 43;  43:5;  44:31;  51:34; 
     7. Savurganlık: 6:141;  17:26, 27, 29;  25:67; 
     8. İsrafçılara itaat: 26:151; 
     9. Şımarıklık: 8:47; 
     10. Büyüklük taslamak: 4:36, 172, 173;  16:29;  17:37, 38;  32:15;  39:60, 72;  40:35, 76; 
     11. Haddi aşmak: 7:33;  10:22, 23;  13:25;  16:90;  26:227;  42:42; 
     12. Fesat: 2:11, 12, 27, 30, 60, 205;  5:32, 33, 64;  7:56, 74, 85, 86, 103, 142;  8:73;  10:81, 91;  11:85, 116;  12:73;  13:25;  16:88;  26:152, 183;  27:14, 34;  28:77;  29:36;  30:41;  47:22;  89:12; 
     13. İfsat: 2:27, 60;  5:33, 64;  7:56, 74, 85;  26:151, 152;  47:22; 
     14. Hainlik: 2:187;  3:161;  4:105-109;  8:27, 58, 71;  12:52;  16:92-94;  22:38; 
     15. Söz bozmak: 2:27;  3:77;  8:55-58;  9:1;  13:25;  16:95; 
     16. Aldatmak: 83:1-3; 
     17. Hilekârlık: 3:54;  6:123, 124;  7:99;  8:30;  10:21;  13:33, 42;  14:46;  16:26, 45-47;  27:50, 51;  34:33;  35:10, 43;  40:45;  71:22; 
     18. Riya (gösteriş): 2:264;  4:38, 142;  8:47;  107:6; 
     19. Kin: 7:43;  15:37;  50:24;  59:10; 
     20. Haset: 2:109;  4:54;  48:15;  111:1-5; 
     21. Hayra engel olmak: 50:25;  68:1-13;  70:21;  107:7; 
     22. Buğuz: 5:8;  108:3; 
     23. Gaflet: 6:131;  7:136, 146, 172, 179, 205;  10:7, 92;  16:108;  19:39;  21:1, 97;  30:7;  36:6;  46:5;  50:22; 
     24. Kalp katılığı: 2:74;  5:13;  6:43;  22:53;  39:22;  57:16; 
     25. Facirlik: 4:15, 16;  6:151;  80:40-42;  82:14; 
     26. Fasıklık: 2:26, 59;  3:82;  5:3, 25, 26, 47, 49, 59, 108;  6:49, 121;  7:163, 165;  9:24, 53, 67, 80, 84, 96;  17:16;  18:50;  24:4, 55;  29:34;  32:18, 20;  46:20;  59:5, 19;  61:5;  63:6; 
     27. Metres tutmak: 4:24, 25;  5:5; 
     28. Nankörlük: 8:55;  10:12, 22, 23;  11:9, 10;  16:53-55;  17:67, 83;  29:65;  30:33, 34, 51;  31:32;  39:7, 8, 49-51;  41:49-51; 
     29. Fuhşî işler: 6:151;  7:28;  16:90; 
     30. Fahişelik: 24:26; 
     31. Fuhşa zorlama: 24:33;