v02.01.25 Geliştirme Notları
v02.01.25 Geliştirme Notları
Mü`minûn Sûresi
345
Cuz 18
﴾60﴿ Ayrıca o kimseler ki; vermiş oldukları (zekât ve sadaka gibi) şeyleri, kendileri gerçekten Rablerin(in hesap yurdu olan mahşer)e dönücü kimselerdir diye (dertlenerek ve o zaman amelleri reddedilirse hâlleri nice olacak diye) kalpleri korku içinde olduğu hâlde vermektedirler.
﴾61﴿ (Habîbim!) İşte sana! Onlar hayırlı şeyler(i işlemek)de (birbirleriyle yarışırcasına) koşuşmaktadırlar ve kendileri özellikle onlar(ı yapmak) için (diğer insanlara karşı) öne geçici kimselerdir.
﴾62﴿ Zâten Biz hiçbir nefsi gücünün yeteceğinden başkasıyla yükümlü tutmayız. (Dolayısıyla dostlarımızın takındığı bu vasıflar diğerlerinin yapamayacağı şeyler değildir.) Hakkı konuş(arak doğruyu açıklay)an (ve melekler tarafından kulların amellerinin yazıldığı) kitaplar da ancak Bizim nezdimizdedir. (Böylece) onlar (sevapları eksiltilerek ya da cezâları artırılarak) zulme uğratılmazlar.
﴾63﴿ Doğrusu o (kâfir ola)nların kalpleri, işte bu (sâlih kulların vasıfları)ndan (habersiz olduğu için hakkı) kaplayıp örten büyük bir gaflet içerisindedir. (Habîbim!) İşte sana! Onlar için bun(ca şirk ve inkâr)dan başka birçok (çirkin) ameller de vardır ki; kendileri özellikle onları (aralıksız olarak) dâimâ işleyici kimselerdir.
﴾64﴿ Nihâyet onlardan nîmet bolluğu içinde kılınan kimseleri, o (kuraklık) azâb(ı) ile yakaladığımız zaman, birdenbire onlar yardım dilenerek bağırı(p çağırmaya başla)rlar. Bu âyet-i celîle Rasûlüllâh (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem)in bedduâsı sebebiyle Kureyş müşriklerine isâbet eden ve yedi sene sürerek kendilerini leş yemeğe muhtaç bırakan büyük kuraklıktan bahsetmektedir. (el-Beğavî, 3/312; el-Kurtubî, 15/62; el-Kirmânî, 6/203)
﴾65﴿ (O zaman Biz onlara buyururuz ki:) “Bugün yardım isteyerek bağır(ıp dur)mayın. Çünkü gerçekten siz özellikle Bizden (taraf) yardım olunmayacaksınız.
﴾66﴿ Gerçekten Benim âyetlerim sizin üzerinize art arda okunmaktaydı ama siz (onları dinleyip düşünmekten yüz çevirerek) ökçelerinizin üzerinde gerisin geri (îmândan) dönmekteydiniz.
﴾67﴿ (Mekke ehli olmanızı istismâr edip) onun sebebiyle (Müslümanlara karşı) büyüklük taslayan kimseler olarak (inanmaktan geri duruyordunuz)! (Kur’ân hakkında şiir, sihir ve kehânet gibi tenkit sözlerini) gece boyu konuşan kişiler hâlinde (hakkı) sürekli terk ediyordunuz /sürekli hezeyanlarda bulunuyordunuz/.
﴾68﴿ Artık o (Kur’ân’a düşman ola)nlar o (İlâhî) buyruğu(n lafız ve mânâsında bulunan bunca mûcizeyi) iyice düşünmediler mi (ki, onu ve kendisini getiren peygamberi hâlâ tasdîk etmediler)?! Yoksa (İsmâ‘îl (Aleyhisselâm)ın ümmeti ve zürriyeti olan) evvelki babalarına gelmemiş olan (kitap ve peygamber gibi hiç duymadıkları bir) şey mi onlara geldi (de, onun için bunu yadırgadılar. Hâlbuki onların babalarına gelmediyse de, atalarına kitap ve rasül gelmişti)?!
﴾69﴿ Yâhut rasüllerini (emânet, sadâkat ve güzel ahlâka sâhip biri olarak) tanımadılar da, bu sebeple mi onlar özellikle onu inkâr edicilerdir?! (Hayır! Pekâlâ tanıdılar fakat sâdece kıskançlık ve inatları yüzünden inkârlarını sürdürdüler.)
﴾70﴿ Yoksa onlar: “Özellikle onda bir tür delilik vardır” mı diyorlar?! Doğrusu o (âhir zaman peygamberi) onlara (inkâr edilemeyecek bir) hakk (olan İslâm’ı ve Kur’ân)ı getirmiştir. Ama onların çoğu (tercihlerini bâtıldan yana kullandıkları için cibilliyetlerinde bulunan bozukluk nedeniyle) hakkı çirkin görücü kimselerdir.
﴾71﴿ Hak (olan peygamberin getirdikleri) onların kötü arzularına (göre) uya(rlana)cak olsaydı, elbette gökler de, yer(ler) de ve onlarda bulunan kimseler(in hâlleri) de (şimdiye kadar çoktan) fesâda uğramıştı. Doğrusu Biz onlara öğütlerini (ihtivâ eden Kur’ân’ı) /şereflerini (kazandıracak peygamberi ve Kur’ân’ı)/ getirdik. Fakat onlar özellikle kendi öğütlerinden /kendi şereflerinden/ yüz çevirici kimselerdir.
﴾72﴿ Yoksa sen (tebliğine karşılık) onlardan bir (ücret ve) harçlık mı istiyorsun?! İşte senin Rabbinin harçlığı (ve sana ihsân edeceği rızkı daha bol ve devamlı olduğu için herkesin verdiğinden) çok hayırlıdır. Zâten ancak O, rızık verenlerin hayırlısıdır.
﴾73﴿ (Habîbim!) Şüphesiz ki sen onları elbette dosdoğru bir yola dâvet etmektesin (ki akıl da onun doğruluğuna şâhitlik yapmaktadır ve ithâmını gerektirecek hiçbir eğrilik barındırmamaktadır).
﴾74﴿ Ama şüphesiz o kimseler ki; âhirete îmân etmemektedirler, elbette (onlar) o (dosdoğru) yoldan sap(ıp cehennem yoluna dâhil ol)an kimselerdir.
سُورَةُ الْمُؤْمِنُونَ
الجزء ١٨
٣٤٥
وَالَّذ۪ينَ يُؤْتُونَ مَٓا اٰتَوْا وَقُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ اَنَّهُمْ اِلٰى رَبِّهِمْ رَاجِعُونَۙ ﴿٦٠﴾
اُو۬لٰٓئِكَ يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَهُمْ لَهَا سَابِقُونَ ﴿٦١﴾
وَلَا نُكَلِّفُ نَفْسًا اِلَّا وُسْعَهَا وَلَدَيْنَا كِتَابٌ يَنْطِقُ بِالْحَقِّ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ ﴿٦٢﴾
بَلْ قُلُوبُهُمْ ف۪ي غَمْرَةٍ مِنْ هٰذَا وَلَهُمْ اَعْمَالٌ مِنْ دُونِ ذٰلِكَ هُمْ لَهَا عَامِلُونَ ﴿٦٣﴾
حَتّٰٓى اِذَٓا اَخَذْنَا مُتْرَف۪يهِمْ بِالْعَذَابِ اِذَا هُمْ يَجْـَٔرُونَۜ ﴿٦٤﴾
لَا تَجْـَٔرُوا الْيَوْمَ اِنَّكُمْ مِنَّا لَا تُنْصَرُونَ ﴿٦٥﴾
قَدْ كَانَتْ اٰيَات۪ي تُتْلٰى عَلَيْكُمْ فَكُنْتُمْ عَلٰٓى اَعْقَابِكُمْ تَنْكِصُونَۙ ﴿٦٦﴾
مُسْتَكْبِر۪ينَ بِه۪ۗ سَامِرًا تَهْجُرُونَ ﴿٦٧﴾
اَفَلَمْ يَدَّبَّرُوا الْقَوْلَ اَمْ جَٓاءَهُمْ مَا لَمْ يَأْتِ اٰبَٓاءَهُمُ الْاَوَّل۪ينَۘ ﴿٦٨﴾
اَمْ لَمْ يَعْرِفُوا رَسُولَهُمْ فَهُمْ لَهُ مُنْكِرُونَۘ ﴿٦٩﴾
اَمْ يَقُولُونَ بِه۪ جِنَّةٌۜ بَلْ جَٓاءَهُمْ بِالْحَقِّ وَاَكْثَرُهُمْ لِلْحَقِّ كَارِهُونَ ﴿٧٠﴾
وَلَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ اَهْوَٓاءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّمٰوَاتُ وَالْاَرْضُ وَمَنْ ف۪يهِنَّۜ بَلْ اَتَيْنَاهُمْ بِذِكْرِهِمْ فَهُمْ عَنْ ذِكْرِهِمْ مُعْرِضُونَۜ ﴿٧١﴾
اَمْ تَسْـَٔلُهُمْ خَرْجًا فَخَرَاجُ رَبِّكَ خَيْرٌۗ وَهُوَ خَيْرُ الرَّازِق۪ينَ ﴿٧٢﴾
وَاِنَّكَ لَتَدْعُوهُمْ اِلٰى صِرَاطٍ مُسْتَق۪يمٍ ﴿٧٣﴾
وَاِنَّ الَّذ۪ينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْاٰخِرَةِ عَنِ الصِّرَاطِ لَنَاكِبُونَ ﴿٧٤﴾
Mü`minûn Sûresi
345
Cuz 18
وَالَّذ۪ينَ يُؤْتُونَ مَٓا اٰتَوْا وَقُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ اَنَّهُمْ اِلٰى رَبِّهِمْ رَاجِعُونَۙ ﴿٦٠﴾
﴾60﴿ Ayrıca o kimseler ki; vermiş oldukları (zekât ve sadaka gibi) şeyleri, kendileri gerçekten Rablerin(in hesap yurdu olan mahşer)e dönücü kimselerdir diye (dertlenerek ve o zaman amelleri reddedilirse hâlleri nice olacak diye) kalpleri korku içinde olduğu hâlde vermektedirler.
اُو۬لٰٓئِكَ يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَهُمْ لَهَا سَابِقُونَ ﴿٦١﴾
﴾61﴿ (Habîbim!) İşte sana! Onlar hayırlı şeyler(i işlemek)de (birbirleriyle yarışırcasına) koşuşmaktadırlar ve kendileri özellikle onlar(ı yapmak) için (diğer insanlara karşı) öne geçici kimselerdir.
وَلَا نُكَلِّفُ نَفْسًا اِلَّا وُسْعَهَا وَلَدَيْنَا كِتَابٌ يَنْطِقُ بِالْحَقِّ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ ﴿٦٢﴾
﴾62﴿ Zâten Biz hiçbir nefsi gücünün yeteceğinden başkasıyla yükümlü tutmayız. (Dolayısıyla dostlarımızın takındığı bu vasıflar diğerlerinin yapamayacağı şeyler değildir.) Hakkı konuş(arak doğruyu açıklay)an (ve melekler tarafından kulların amellerinin yazıldığı) kitaplar da ancak Bizim nezdimizdedir. (Böylece) onlar (sevapları eksiltilerek ya da cezâları artırılarak) zulme uğratılmazlar.
بَلْ قُلُوبُهُمْ ف۪ي غَمْرَةٍ مِنْ هٰذَا وَلَهُمْ اَعْمَالٌ مِنْ دُونِ ذٰلِكَ هُمْ لَهَا عَامِلُونَ ﴿٦٣﴾
﴾63﴿ Doğrusu o (kâfir ola)nların kalpleri, işte bu (sâlih kulların vasıfları)ndan (habersiz olduğu için hakkı) kaplayıp örten büyük bir gaflet içerisindedir. (Habîbim!) İşte sana! Onlar için bun(ca şirk ve inkâr)dan başka birçok (çirkin) ameller de vardır ki; kendileri özellikle onları (aralıksız olarak) dâimâ işleyici kimselerdir.
حَتّٰٓى اِذَٓا اَخَذْنَا مُتْرَف۪يهِمْ بِالْعَذَابِ اِذَا هُمْ يَجْـَٔرُونَۜ ﴿٦٤﴾
﴾64﴿ Nihâyet onlardan nîmet bolluğu içinde kılınan kimseleri, o (kuraklık) azâb(ı) ile yakaladığımız zaman, birdenbire onlar yardım dilenerek bağırı(p çağırmaya başla)rlar. Bu âyet-i celîle Rasûlüllâh (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem)in bedduâsı sebebiyle Kureyş müşriklerine isâbet eden ve yedi sene sürerek kendilerini leş yemeğe muhtaç bırakan büyük kuraklıktan bahsetmektedir. (el-Beğavî, 3/312; el-Kurtubî, 15/62; el-Kirmânî, 6/203)
لَا تَجْـَٔرُوا الْيَوْمَ اِنَّكُمْ مِنَّا لَا تُنْصَرُونَ ﴿٦٥﴾
﴾65﴿ (O zaman Biz onlara buyururuz ki:) “Bugün yardım isteyerek bağır(ıp dur)mayın. Çünkü gerçekten siz özellikle Bizden (taraf) yardım olunmayacaksınız.
قَدْ كَانَتْ اٰيَات۪ي تُتْلٰى عَلَيْكُمْ فَكُنْتُمْ عَلٰٓى اَعْقَابِكُمْ تَنْكِصُونَۙ ﴿٦٦﴾
﴾66﴿ Gerçekten Benim âyetlerim sizin üzerinize art arda okunmaktaydı ama siz (onları dinleyip düşünmekten yüz çevirerek) ökçelerinizin üzerinde gerisin geri (îmândan) dönmekteydiniz.
مُسْتَكْبِر۪ينَ بِه۪ۗ سَامِرًا تَهْجُرُونَ ﴿٦٧﴾
﴾67﴿ (Mekke ehli olmanızı istismâr edip) onun sebebiyle (Müslümanlara karşı) büyüklük taslayan kimseler olarak (inanmaktan geri duruyordunuz)! (Kur’ân hakkında şiir, sihir ve kehânet gibi tenkit sözlerini) gece boyu konuşan kişiler hâlinde (hakkı) sürekli terk ediyordunuz /sürekli hezeyanlarda bulunuyordunuz/.
اَفَلَمْ يَدَّبَّرُوا الْقَوْلَ اَمْ جَٓاءَهُمْ مَا لَمْ يَأْتِ اٰبَٓاءَهُمُ الْاَوَّل۪ينَۘ ﴿٦٨﴾
﴾68﴿ Artık o (Kur’ân’a düşman ola)nlar o (İlâhî) buyruğu(n lafız ve mânâsında bulunan bunca mûcizeyi) iyice düşünmediler mi (ki, onu ve kendisini getiren peygamberi hâlâ tasdîk etmediler)?! Yoksa (İsmâ‘îl (Aleyhisselâm)ın ümmeti ve zürriyeti olan) evvelki babalarına gelmemiş olan (kitap ve peygamber gibi hiç duymadıkları bir) şey mi onlara geldi (de, onun için bunu yadırgadılar. Hâlbuki onların babalarına gelmediyse de, atalarına kitap ve rasül gelmişti)?!
اَمْ لَمْ يَعْرِفُوا رَسُولَهُمْ فَهُمْ لَهُ مُنْكِرُونَۘ ﴿٦٩﴾
﴾69﴿ Yâhut rasüllerini (emânet, sadâkat ve güzel ahlâka sâhip biri olarak) tanımadılar da, bu sebeple mi onlar özellikle onu inkâr edicilerdir?! (Hayır! Pekâlâ tanıdılar fakat sâdece kıskançlık ve inatları yüzünden inkârlarını sürdürdüler.)
اَمْ يَقُولُونَ بِه۪ جِنَّةٌۜ بَلْ جَٓاءَهُمْ بِالْحَقِّ وَاَكْثَرُهُمْ لِلْحَقِّ كَارِهُونَ ﴿٧٠﴾
﴾70﴿ Yoksa onlar: “Özellikle onda bir tür delilik vardır” mı diyorlar?! Doğrusu o (âhir zaman peygamberi) onlara (inkâr edilemeyecek bir) hakk (olan İslâm’ı ve Kur’ân)ı getirmiştir. Ama onların çoğu (tercihlerini bâtıldan yana kullandıkları için cibilliyetlerinde bulunan bozukluk nedeniyle) hakkı çirkin görücü kimselerdir.
وَلَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ اَهْوَٓاءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّمٰوَاتُ وَالْاَرْضُ وَمَنْ ف۪يهِنَّۜ بَلْ اَتَيْنَاهُمْ بِذِكْرِهِمْ فَهُمْ عَنْ ذِكْرِهِمْ مُعْرِضُونَۜ ﴿٧١﴾
﴾71﴿ Hak (olan peygamberin getirdikleri) onların kötü arzularına (göre) uya(rlana)cak olsaydı, elbette gökler de, yer(ler) de ve onlarda bulunan kimseler(in hâlleri) de (şimdiye kadar çoktan) fesâda uğramıştı. Doğrusu Biz onlara öğütlerini (ihtivâ eden Kur’ân’ı) /şereflerini (kazandıracak peygamberi ve Kur’ân’ı)/ getirdik. Fakat onlar özellikle kendi öğütlerinden /kendi şereflerinden/ yüz çevirici kimselerdir.
اَمْ تَسْـَٔلُهُمْ خَرْجًا فَخَرَاجُ رَبِّكَ خَيْرٌۗ وَهُوَ خَيْرُ الرَّازِق۪ينَ ﴿٧٢﴾
﴾72﴿ Yoksa sen (tebliğine karşılık) onlardan bir (ücret ve) harçlık mı istiyorsun?! İşte senin Rabbinin harçlığı (ve sana ihsân edeceği rızkı daha bol ve devamlı olduğu için herkesin verdiğinden) çok hayırlıdır. Zâten ancak O, rızık verenlerin hayırlısıdır.
وَاِنَّكَ لَتَدْعُوهُمْ اِلٰى صِرَاطٍ مُسْتَق۪يمٍ ﴿٧٣﴾
﴾73﴿ (Habîbim!) Şüphesiz ki sen onları elbette dosdoğru bir yola dâvet etmektesin (ki akıl da onun doğruluğuna şâhitlik yapmaktadır ve ithâmını gerektirecek hiçbir eğrilik barındırmamaktadır).
وَاِنَّ الَّذ۪ينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْاٰخِرَةِ عَنِ الصِّرَاطِ لَنَاكِبُونَ ﴿٧٤﴾
﴾74﴿ Ama şüphesiz o kimseler ki; âhirete îmân etmemektedirler, elbette (onlar) o (dosdoğru) yoldan sap(ıp cehennem yoluna dâhil ol)an kimselerdir.